K-Woning: een studie naar het kleine appartement

‘De trend naar kleine woningen zet door,’ kopte woonmagazine NUL20 in april 2019. De gemiddelde gebruiksoppervlakte van nieuwbouwappartement daalt. Dit speelt uiteraard in Amsterdam waar in 2018 in alle segmenten de woningen kleiner zijn geworden, maar ook landelijk, blijkt uit een analyse van het Kadaster. Er tekent zich met andere woorden een steeds grotere vraag af naar het ontwerpen van kleine woningen.

Tegelijkertijd zijn de beschikbare bouwlocaties voor woningen steeds schaarser, ingewikkelder en duurder en worden de duurzaamheidseisen steeds strenger. Door de schaarse ruimte is er de noodzaak om te verdichten, maar dit leidt ook tot bouwkavels met complexe spelregels en een hoge dichtheid. Deze gevolgen maken het samen heel moeilijk om een goede woningkwaliteit te realiseren. Deze opgave heeft bij ons bureaur inmiddels de bijnaam de ‘K-woning’ gekregen. Natuurlijk van klein, maar ook van klote!

Omdat wij het ontzettend belangrijk vinden dat wonen kwaliteit heeft, onder alle omstandigheden, hebben we de ontwerpopgave van de K-woning opgepakt en verder onderzocht op welke manier we kwaliteit kunnen realiseren in de kleine woning. Een overzicht van de maatschappelijke achtergrond, de ontwerpoplossingen en onze visie op de toekomstige kleine woning zijn gebundeld in een boekje. Geïnteresseerd? Wil je erover van gedachten wisselen? Samen met ons goede kleine woningen realiseren? Of wil je het boekje ontvangen? Mail ons via mail@ana.nl.

Aanpak

De kleine woning onderzoeken we aan de hand van verschillende thema’s. Deze thema’s zorgen in of buiten de woning voor extra kwaliteit. Wat gebeurt er met de woningplattegrond wanneer de woning meer hoogte krijgt of een grotere buitenruimte? Het uitgangspunt voor deze studie is een gebruiksoppervlak van 50 m². We ruilen een paar vierkante meters in voor extra kwaliteit, bijvoorbeeld in de vorm van een extra groot balkon. Zo blijven de kosten om de woning te bouwen gelijk.

We onderzoeken de verschillende kwaliteiten aan de hand van de volgende thema’s:

1. Breed vs smal

Door te kijken naar verschillende breedtes in stramienmaten wordt zichtbaar hoe de woningplattegrond verandert naarmate de woning smaller wordt. Is de woning nog efficiënt en logisch indeelbaar wanneer deze smal of breed is en wat doet dit bijvoorbeeld met de gebruiksoppervlakte versus de geveloppervlakte.

2. M² vs m³

Kan de hoogte een extra kwaliteit geven aan de kleine woning? We kijken niet alleen naar m² maar ook naar m³. Een hogere verdiepingshoogte kan net voor een extra ruimte zorgen waar spullen opgeborgen kunnen worden of waar een bedstee in past.

3. Binnen vs buiten

Volgens het bouwbesluit is het niet verplicht een buitenruimte te realiseren voor een woning van 50 m² of kleiner. Maar een buitenruimte kan juist kwaliteit bieden aan een kleine ruimte. Deze studie gaat over het inleveren van een aantal m² in de woning en deze dubbel* terug krijgen als buitenruimte. (*Omdat buitenruimte circa de helft goedkoper is om te realiseren dan woonruimte.)

4. Privé vs collectief

In plaats van een extra kwaliteit in de buitenruimte kan ook een collectieve ruimte van toegevoegde waarde zijn. Als elke woning in een bouwblok een aantal m² inlevert kan dit teruggegeven worden in de vorm van een gemeenschappelijke keuken, een logeerkamer of een extra brede galerij voor gemeenschappelijk gebruik.